Baş Ağrısı Tipleri

Nöroloji Uzmanı Dr. Mine Tüzel pek çok kişinin sık karşılaştığı bir rahatsızlık olan baş ağrılarının tipleri hakkında bilgiler verdi.

Boyun Kaynaklı Baş Ağrısı

Sanılanın aksine baş ağrıları her zaman beyinden ya da baştaki diğer yapılardan kaynaklanmaz.  Baş ağrılarının önemli bir kısmı da boyun omurlarındaki kireçlenme ve yıpranmalardan, boyun kaslarındaki spazmdan, boyun bölgesini etkileyen miyofasial ağrılardan, kazalar sonucu oluşan bir takım yıpranmalardan kaynaklanabilir. 

Boyun veya kafa arkasında yer alan sinir kökü, kemik, kas, eklem ve disk gibi yapıların çeşitli bozuklukları baş ağrısı şeklinde belirti verirler.

Baş Ağrısı (Küme Baş Ağrısı)

Çok şiddetli ve tek taraflı bir ağrıdır.  Ağrı göz yuvarlağı arkasında ve zonklayıcıdır.  Erkeklerde daha yaygındır.  Bu ağrılar birden başlar, öncü belirtisi yoktur.  Ağrıyan

tarafta şişlik, kızarıklık, seğirme olabilir.  Ortalama 30-45 dakika kadar sürer.  Ancak daha uzun da sürebilir.  Az miktarda alkol bile ağrıyı ortaya çıkarabilir. 

Gerilim Tipi Başağrısı (Tension Headache)

Zorlayıcı olmayan devamlı bir ağrı vardır.  Başlangıçta ensede olur, sonra mengene ile sıkıştırıyor gibi bütün başa yayılır.  Günlerce sürebilir, akşamları ağrı daha da

artar.  Stres, aile ve iş problemleri ağrıyı ortaya çıkarır veya arttırır.  Boyun bölgesi kaslarında sertleşme vardır.

BAŞ AĞRILARINDAN KORUNMA:

Baş ağrılarınızı neyin tetiklediğini bulmak için günlük tutmayı deneyin.  Bu tetikleyici faktörlerden kaçınmak baş ağrılarınızı azaltabilir.  Ayrıca, derin nefes alıp verme ve

düzenli egzersiz yapma da stres düzeyinizi düşürerek baş ağrısı riskinizi azaltır.  Baş ağrıları depresyon belirtisi olabilir.  Küme tipi baş ağrılarınız varsa, ağrı sırasında

alkol almayın, alkol ağrıyı daha da kötüleştirebilir.  Ancak, alkol atakları tetikleyici bir faktör gibi görülmemektedir.

Kas Gerilmesi veya Gerilim Baş Ağrısı

Başın çevresinde bant şeklinde rahatsızlık ile karekterizedir.  Bu tip baş ağrıları genellikle gündüzleri meydana gelir ve duygusal stres ile bağlantılı olabilir.  Posterior

servikal ve oksipikal kaslar genellikle hassastır ve spazm halinde olabilir.  Bu tip baş ağrısı ile basit migren arasında ayrım yapmak zor olabilir.

Migren Atağının Tanımı

Migren atağı, baş ağrısından saatler veya günler öncesinde ortaya çıkan prodrom evresi, baş ağrısının hemen öncesinde oluşan aura evresi, baş ağrısı evresi ve baş

ağrısının düzelme evresi şeklinde dört bölüme ayrılabilir.  Migren tanısı için zorunlu olarak bulunması gereken bir evre bulunmamaktadır.

1) Öncü Fenomenler (Prodrom) Evresi:

Baş ağrısından önceki saatler veya günler içerisinde öncü fenomenler görülür.  Hastalar çoğunlukla duygu durumlarında ya da davranışlarında aniden ortaya çıkan

psikolojik, nöroloji, otonomik veya bünyesel özellikler gösteren tipik değişikliklerden yakınırlar.  Bazı hastalar ise baş ağrısının geleceğini hissedebilir ancak bunu tam

olarak tanımlayamazlar.

2) Aura Evresi:

Migren aurası, migren atağının öncesinde, atakla beraber veya ender olarak atak sonrasında görülen fokal nörolojik belirtilerin karışımıdır.  Bu belirtiler genellikle 5 ila

20 dakika içinde gelişir ve çoğunlukla 60 dakikadan kısa sürer.  Baş ağrısı sıklıkla auranın bitiminden sonraki 60 dakika içinde ortaya çıksa da bazı durumlarda birkaç

saat gecikebilir ya da hiç ortaya çıkmaz.  Hastaların büyük bir kısmı aura ile baş ağrısı arasındaki sürede kendilerini normal hissetmez.  Korku, bedensel

yakınmalar, duygu durum değişiklikleri, konuşma ve düşünce bozuklukları veya çevreden soyutlanma hissi görülebilir.  Auralar arka arkaya oluşabilir ve sıklığı birkaç

saatte bir seferden, bir saat içinde birkaç sefere kadar değişiklik gösterebilir.  Bunlara migren aura statusu denmektedir.  Oluşan görsel bozukluklar arasında görme

alanında kör noktalar, basit ışık çakmaları, noktalanmalar ya da geometrik şekiller sayılabilir.  Bunlar aynı zamanda görme alanı boyunca hareket edebildiği gibi

görmealanında titreşimler veya dalgalanmalar da olabilir.  Görme dışı bozukluklar arasında vücut kısımlarını algılamada ve kullanmada bozukluklar, konuşma ve dil

bozuklukları, karmaşık rüya veya kabus hali, trans ya da deliryum hali gibi durumlar yer alabilir.  En sık görülen ikinci aura şekli olan uyuşmalarda uyuşukluk elde

başlar, kola yayılır ve ardından yüze geçerek dudaklar ve dili etkiler; ender olarak bacaklara da etki eder.

3) Baş Ağrısı Evresi:

Migrende tipik baş ağrısı tek taraflı, zonklayıcı, orta-ağır şiddette olup fiziksel aktivite ile şiddetlenir.  Ağrı, başlangıcından itibaren iki taraflı olabilir ya da tek taraflı

başladıktan sonra diğer tarafa yayılabilir.  Ağrı gündüz veya gece her zaman ortaya çıkabilse de en sık olarak sabah 05:00 ile öğlen 12:00 arasında başlar.

Başlangıçtan sonraki 2 - 12 saat içinde maksimum şiddete ulaşarak atağa dönüşür, bundan sonra da yavaşça azalarak geçer.  Tedavi edilmemiş bir migren atağının

ortalama süresi 24 saattir.  Erişkinlerde 4 - 72 saat arasında, çocuklarda ise 1 - 48 saat arasında değişkenlik gösterebilir.  Migren ağrısı her zaman başkaca özelliklerle

birlikte bulunur.  Anoreksi sıkça görünse de bazı yiyeceklere (örn: çikolata) istek hali de olabilir.  Hastaların tamamına yakınında (%90 gibi) bulantı olur, buna karşılık

bunların 1/3'ünde kusma meydana gelir.  Yine hastaların çoğunda fotofobi (ışıktan korkma), fonofobi (sese karşı hassasiyet), osmofobi (kokulardan rahatsızlık) gibi,

duyularda belirgin duyarlılaşma ortaya çıkar, hasta karanlık ve sessiz bir oda arar.

4) Düzelme Evresi:

Ağrı giderek azalır ve kaybolur.  Hasta kendini yorgun huzursuz ve kayıtsız hissedebilir, konsantrasyon azalması, kafa derisinde hassasiyet, duygu,durum değişiklikleri

görülebilir.  Buna karşın, bazı hastalar ise kendini aşırı derecede iyi ve yenilenmiş hissedebilir; bazıları ise depresif ve hasta gibi hissedebilir.