Gastroenteroloji

Gastroskopi

Gastroskopi Nedir? Hangi Hastalıkların Teşhisinde Kullanılır?

Üst sindirim sistemi kanalının içinin görülerek incelendiği teşhis yöntemine gastroskopi adı verilir. Gastroskopi sırasında ağızdan geçilerek yemek borusu (özofagus), mide, oniki parmak bağırsağının ilk iki bölümü muayene edilebilir. İşlem sırasında kullanılan cihaz gastroskop’tur. Bu esnek, bükülebilir, ucunda minik bir kamera olan ve işaret parmağı kalınlığında tüp şeklinde ileri teknoloji ürünü bir cihazdır. Gastroskop ucundaki kamera midenin iç yüzünün görüntüsünü yüksek çözünürlüklü bir televizyon ekranına yansıtır. Bu sayede polipler, tümörler, iltihabi değişiklikler, kanamaya yol açabilen damarsal genişlemeler veya başka patolojik değişiklikler varsa görülür. Gastroskopi sırasında saptanan normal olmayan dokuların mikroskopik incelenmesinin yapılabilmesi (patoloji tetkiki) için küçük örnekler alınabilir (biopsi) veya  polip adını verdiğimiz yapılar tamamen çıkartılabilir.

Kimler Gastroskopi Yaptırmalıdır?

• Uzun süreli mide yakınmaları,
• Orta ve ileri yaşta başlayan mide şikayetleri,
• Tıbbi tedaviye yanıt vermeyen sindirim sistemi hastalıklarında,
• Reflü yakınmalarında,
• Mide kanaması geçirmiş yada geçirmekte olanlarda,
• Kansızlıkta,
• Yutma güçlüklerinde,
• Mide kanseri şüphesinde,
• Mide kanseri olanların birinci derece akrabalarında,
• Başka yöntemlerle sebebi tespit edilmeyen karın ağrısı şikayetlerinde.

Gastroskopi Nasıl Yapılır?

Gastroskopi sırasında hissedilecek rahatsızlığın en az düzeyde olması için damar yolu ile sakinleştirici ve ağrı kesici ilaçlar verilir. Bu ilaçlar hastayı gastroskopiyi rahat tolere edebileceği yarı uykulu bir hale getirir. Tam bir bilinç kaybı olmamakla birlikte genellikle tetkik sonrasında hasta yaşananları ayrıntılarıyla anımsayamaz. Mentollü bir lokal anestezik sprey ile boğaz uyuşturulur. Hasta sol yan olacak biçimde yatırılır. Ağızdan girilerek inceleme yapılır. İşlem sırasında rahatça nefes alınabilir, ağrı hissedilmez, yanlızca havanın gerginliği hissedilir. Gastroskopun görüş alanının açılması için mide içine doğru aralıklarla hava üflenir. Gastroskopun çıkartılması sırasında üflenen bu hava kısmen geri emilir. İşlem sonrası geri kalan hava ağız ve anüs yoluyla çıkartılan gaz ile tahliye edilir. Gastroskopi genellikle 10-15 dk sürer. Eğer kişi isterse, sakinleştirici ve ağrı kesici yapılmadan da tetkik yapılabilir.

Gastroskopi Öncesi Kullanılan İlaçlar İçin Hekime Danışılmalıdır.

• Aspirin ve türevleri, NSAID olarak adlandırılan romatizma ve ağrı kesici ilaçlar, trombosit fonksiyonlarını bozan ve kanama arttırıcı ilaçlar, kan sulandırıcılar gastroskopiden bir hafta önce kesilmelidir. Bu ilaçları kullanıyorsanız hem gastroskopiyi yapacak doktorunuzun haberdar edilmesi, hem de bu ilaçları başlayan doktorunuzun bilgilendirilip ilaç kullanılmadığı dönem için alternatif ilaç protokolü hazırlanmalıdır.
• Şeker hastalığı ilaçları, tansiyon düzenleyici ve idrar söktürücü ilaçlar bazı tedbirler alınmasını gerektirebileceği için doktorunuz önceden bilgilendirilmelidir.
• Kalp kapakçık hastalığı, kalp kapak protezi, kalp pili, eklem protezi olan kişilerde gastroskopi öncesi bir antibiotik kullanılması gerekecektir.
• Kortizon, demir hapı, bitkisel ilaçlar veya herhangi sürekli kullanılan bir ilaç gastroskopi öncesi mutlaka belirtilmelidir.
• Göz tansiyonu (glokom) olan hastaların çok küçük bir bölümünde hastalık dar açılı glokom tipindedir. Allerji yaptığı bilinen ilaçlar mutlaka iletilmelidir. Allerji yaptığını düşündüğünüz ilaçların tam adını eski tıbbi kayıtlardan veya yakınlarınızdan lütfen öğreninin. Sadece ‘Pek çok şeye allerjik’ olduğunuzu belirtmek çözüm olmayacaktır.

Gastroskopi Sonrası Dönem

• Boğazdaki uyuşukluk geçmeden, yaklaşık 1 saat süresince ağızdan hiçbir şey alınmaz.
• Kullanılan ilaçlar sonrası uyuşukluk hissedilmesi ve anlatılanların tam hatırlanmaması veya algılanmaması normaldir. Gastroskopi yapılan bireylerin mutlaka bir refakatçi eşliğinde evine götürülmesi gerekmektedir. İlaçların etkisinin geçeceği ertesi güne kadar motorlu araçlar kesinlikle kullanılmamalıdır.
• İlaçlar muhakeme gücünüzü etkileyebileceği için iş ve özel hayatınızı etkileyecek önemli kararlar 24 saat süreyle ertelenmelidir. Aynı süre zarfında alkol, yatıştırıcı ilaç, kas gevşetici vb. alınmamalıdır.
• Gastroskopi sırasında üflenen havanın kalan kısmı nedeniyle hissedilen şişkinlik ağız ve makat yoluyla çıkartılan gaz ile giderek azalır. Gastroskopi sonrası özellikle boğazın tahriş olmasına bağlı yada alınan biyopsiler ve polipler nedeniyle ağızdan çok az miktarda kan gelebilir.
• Karında şişkinlik ve ağrı hissinin 24 saatten sonra da devam etmesi, kusma, titreme ve ateş yükselmesi, nefes darlığı, makattan yada ağızdan sürekli veya bol miktarda kan gelmesi gibi durumlarda doktorunuzu hemen aramanız gerekmektedir.