Göğüs Hastalıkları ve Alerji

Alerji Nedir?

Alerji, reaksiyon gösterilmeyen maddelere karşı bazı kişilerde o maddelerin reaksiyon oluşturmasıdır.  Madde hangi organı etkiliyorsa o organa ait hastalık bulguları meydana geliyor. Örneğin üst solunumu etkiliyorsa hapşırma, geniz akıntısı şikayeti oluşuyor, Akciğeri etkiliyorsa öksürük, hırıltı gibi şikayetler hastada gözleniyor.
Alerjen nedir?
Alerjiye neden olan maddelere alerjen denir. İnsanlar her maddeye karşı alerjik olabilirlerse de, alerjenlerin çoğu organik kökenli maddelerdir ve normalde zararsız olan, her gün karşılaştığımız, temas ettiğimiz, yediğimiz, içtiğimiz şeylerdir.
Yumurta, süt, fındık, fıstık, balık, midye.. gibi besinler.
İçecekler…
Çocukların balonu, emzikleri, bulaşık eldivenleri...
Kedi, köpek, tavşan tüyleri...
Bilezikler, küpeler, takılar...
Tozlar, küfler, polenler...
Böyle daha binlerce, milyonlarca madde.
Aspirin, penisilin gibi can kurtaran ilaçlar.

Neden Olur? Genetik mi, çevresel faktörlerden mi kaynaklanır?
İki etken var, genetik ve çevresel etkenler. Genetik olarak anne veya babada alerji varsa çocukta alerji görülme oranı %30 oranlarındadır. Ebeveynlerin ikisindede alerjik bir bünye var ise çocuklarda bu oran % 50’nin üzerine çıkmaktadır.
Çevresel etki olarak: yenilen gıdalar, hava kirliliği, mekanlarda iç ortam kirliliği alerjilere neden olan sebepler arasındadır.

Alerji çeşitleri Nelerdir?
Solunum yolu alerjileri
Deri alerjileri
Besin alerjisi
Göz alerjisi gibi çeşitlerini ilk sırda sayabiliriz.

Alerjik hastalıklar nelerdir?
Alerjik hastalıkların başlıcaları şunlardır:
Saman Nezlesi (Alerjik Nezle)
Göz Nezlesi (Alerjik Konjunktivit)
Astım (Alerjik Bronşit)
Ürtiker ve Egzema (Alerjik Deri Hastalıkları)

Anne babalar çocuklarında alerji olduğunu nasıl anlarlar?
Alerjiden şüphe edilen çocuklarda hangi alerji testinin uygun olduğuna çocuk alerjisi uzmanı muayene sonrası karar vermelidir.  Şikayetlerin öyküsü sorgulandıktan sonra yapılan muayene ile önce hastalığın ne olduğu tanınır; daha sonra bu hastalığın alerjik olup olmadığına bakılır. Anne babaların kendi istekleriyle herhangi bir merkezde gidip alerji testi yaptırmaları doğru değildir.  Her alerjik hastalıkta istenecek alerji testleri farklıdır. Test sonuçlarının da mutlaka bir çocuk alerji uzmanınca değerlendirilmesi gerekir. Çocukta saptanan her alerji mutlaka hastalıktan sorumlu demek değildir. Yanlış pozitif ve yanlış negatif sonuçlar hastalığın tedavisinde aksamalara neden olur. Alerji testi kandan yada ciltten yapılabilir.
Çocuklarda alerjiyi arttıran nedenler üzerine yapılmış olan kapsamlı çalışmalar neticesinde  en ilgi çekeni “ Hijyen Hipotezi” olmuştur. Hijyen Hipotezi alerjideki artışı bağışıklık sistemi üzerinden açıklamaktadır. Bağışıklık sistemi bir terazinin iki kolu gibi birisinin aksi yönlerde çalışan iki farklı sistemden oluşur. Bir kol mikroplarla savaşırken; diğer kol alerjik reaksiyonlardan sorumludur. Bağışıklık sistemi mikroplarla ne kadar çok temas eder ne kadar çok çalışırsa; alerjiden uzaklaşmaktadır. Tam tersine mikropla mücadele kısıtlandıkça bağışıklık sistemi alerji yönüne kaymaktadır.
Besin alerjisinde Anne sütü alerjiden koruyucu maddeler içermektedir. Son zamanlarda çalışan annelerin sayısının artması ve mama sektöründeki gelişmeler, annelerin emzirme oranlarını ve sürelerini düşürmüştür. Daha az anne sütü alan bebekler ileri yaşlarında da hazır gıdaya yönelip, taze meyve sebzeleri yeterince tüketmemektedir. Bununla beraber; çocukların bilgisayar ve televizyon önünde hareketsiz bir yaşam sürmesi obeziteyi, obez ve fazla tartılı çocuklarda daha sık görülen alerji ve astımı beraberinde getirmektedir.

Ev içi ve Ev Dışı Hava Kirliliği
Trafiğin yoğun olduğu bölgelere yakın yaşayan çocuklarda ve erişkinlerde alerjik astım daha fazla görülmektedir. Egzos dumanındaki partiküllerin alerjik hassasiyete yol açtığı kanıtlanmıştır. Günümüzde şehirde yaşamanın artması alerjik hastalıklarıda arttırmaktadır. Alerjik astımı olan çocukların ve erişkinlerin büyük bir çoğunluğunun ev tozu akar alerjisi görülmektedir. Evlerde ve çocuk bakımı yapılan kreş ve anaokullarında kullanılan halılar, içi doldurulmuş oyuncaklar, insan deri döküntüleri ile beslenen akarlar için uygun bir yaşam alanıdır. Son yıllarda çocukların sosyal  içi doldurulmuş gelişimi ve eğitimi açısından çok daha erkene çekilen kreş, oyun grubu katılım yaşı ve ev tozu akarlarıyla teması arttırmaktadır. Süregelen temas, genetik yakınlığı olan çocuklarda; bir bardağın taşması gibi bir süre sonra alerjik hastalık belirtilerini beraberinde getirmektedir.
Ne gibi tedavi yöntemleri uygulanabilir?
Alerjen özgün duyarlılık belirlendikten sonra tedavi yöntemi belirleniyor bunlar,
Ağızdan alınan ilaçlar,
Burna Sprey şeklinde uygulanan ilaçlar,
Aşı tedavisi şeklinde olabilir.


Alerjilere Karşı  Önlem Alınabilir mi?
Normal doğumun tercih edilmesi
Çocukların en az 6 ay anne sütü ile beslenmesi
Çocukların toprakla doğayla temasının sağlanması,
Çocukların trafikten uzak açık hava oyun alanlarında fiziksel aktiviteye yönlendirilmesi
Hazır gıdadan kaçınılması, bol taze meyve  sebze tüketilmesi
Sanayiden ve trafikten uzak yaşam alanlarının tercih edilmesi
Evlerin hava almasının sağlanması ve küfün engellenmesi
Ev içinde sigara içilmemesi
Konuyla ilgili anne- babalara genel önerileriniz nelerdir?
Anne adayları bebekleri alerjiden korumak için kesinlikle gebelik dönemlerinde sigara kullanmamalı,bebek doğduktan sonra evde sigara içmemeli, içene de izin vermemeli, doğumu mümkün oldukça normal yollardan yapmalı, en az 6 ay kendi sütü ile beslemeli, ek gıdalara 4-6 ay arası başlamalı, evde halı değil de kilim kullanmalı, bebek yatağı ve yorganı sentetik malzemeden olmalı ve bebeğin yatak çarşaflarını haftada bir kez 60 derece sıcaklıkta yıkamalıdır.
Hamilelikte Alerji ortaya çıkabilir mi? Hangi tip alerjiler görülebilir?
Alerjik hastalıklar problemli gebeliklerdeki en sık rol oynayan hastalıklardır. Doktorlar hamilelik esnasında alerjik hastalık tedavisi açısından ilaç  kullanırken sıkıntıya düşerler. 

Astım, özellikle hamileliğin 24. ve 26. haftalarında bulgular açısından ciddi bir pik yapar. Bu durumda kontrollü bir şekilde günlük KS dozlarını artırmak gereklidir. Hamileliğin son üç ayında ise teofilin gibi ilaçların vücuttan atılımı azaldığı için kullanımında dikkatli olunmalıdır.
Hamilelikte rinitin ne olduğuna dair çok az bilgi vardır. Özellikle vazomotorrinit (allerjik olmayan rinit) artan hamilelik esnasında vücutta normal olarak artan kan miktarı ve burun içi damarlarda göllenme nedeni ile ciddi bulgular verebilir. Ayrıca, hamileliğin sağlıklı bir şekilde devamı için normal olarak artan kadınlık hormonlarından progesteronun damar genişletici etkisi nedeni ile vasomotorrinit bulguları görülebilir.

Hamilelikte anafilaksi görülme sıklığında bir azalma olduğu gözlenmiştir. Plasental olarak üretilen histaminaz denilen enzim, alerjik hastalıkların bir çok bulgusundan sorumlu olan histamin gibi maddelerin çabukça parçalanmasını sağlayarak kan histamin düzeyini hızla azaltır; bu sebeple de anafilaksi gibi ağır tabloların görülmesi engellenir. Bununla birlikte, eğer hamilelik esnasında herhangi bir alerjik reaksiyon nedeniyle anafilaksi gelişirse, tedavi hamilelik dışındaki gibidir.

Ürtiker ve anjioödem hamilelikte progesteronun da allerjik etkilerinden dolayı en çok karşılaşılan klinik durumlardır. Bununla birlikte bunları gebelik kaşıntısından ayırt etmek gereklidir.
Atopik dermatit üzerine hamileliğin çok az yada hiç etkisi yoktur.
İlaç allerjisi, hamilelik dışı duruma göre oldukça az görülür çünkü bu durumda zaten belirgin bir ilaç kullanımı azalması vardır. Ancak; penisiline, insüline ve nisbeten az da görülse oksitosinallerjisine rastlayabiliriz. Bu ilaçların kullanımı zorunlu ise bu ilaçlara karşı duyarsızlaştırma yapılabilir.

Konuyla ilgili önerileriniz Nelerdir?
Çağımızın hastalığı alerji ile ilgili olarak doğal ve mevsimine göre besinler tüketelim, hazır gıdalardan elimizden geldiğince uzak duralım, çevre kirliliği, iç mekan hijyeni hakkında dikkatli olalım, çocuklarımızı ve kendimizi sigaradan uzak tutalım.
Eklemek istediğiniz Başka bilgiler var mı?
Erken tanı ve tedaviyle rahatsızlıklar daha kolay ve hızlı bir şekilde atlatılabilir. Sağlıklı gıdalar tüketelim ve hayata pozitif bakalım.